Beste mensen,
Het leek ons leuk om jullie op de hoogte te brengen over de voortgang van het Ringmussen-onderzoek bij Eastermar en it Wytfean.

Start onderzoek
Vorig jaar is gestart met het kleurringen van alle jonge Ringmussen die werden geboren in de nestkasten van de Vogelwacht. Een oproep om uit te kijken naar Ringmussen met kleurringen deden we al eerder. Voor 2015 hadden we al ca. 500 volwassen Ringmussen geringd die we voornamelijk hadden gevangen op een akker bij de Achterwei. Vooral daarom en het feit dat Ringmussen erg achteruit zijn gegaan in ons land, ontstond het ecologisch onderzoek bij Eastermar (i.s.m. het Vogeltrekstation Wageningen). Besloten werd om het veldwerk 5 jaar vol te houden! Bij Eastermar doen de Ringmussen het (nog) goed. Wij schatten nu dat de populatie zeker tussen de 50 en 75 paartjes telt. Het zijn holenbroeders die maar spaarzaam in de bebouwing van de dorpen broeden. De meeste broeden in de nestkasten buiten de dorpen en dat is ook hier zo.

Aantal geringde vogels in 2015
In 2015 konden we 262 jongen Ringmussen met kleurringen ringen. Menigeen heeft ons met de ladder bij de nestkasten gezien. Dit aantal jonge vogels was verdeeld over 126 uit de 1ste broedsels, 91 uit de 2de broedsels en 45 uit de 3de broedsels. Er was 1 paar dat 4 x eieren legde maar die eieren kwamen, sneu genoeg, niet uit. Dit jaar ringden we er heel wat meer namelijk 151 uit de 1ste broedsels, 144 uit de 2de en 70 uit de 3de. Maar dit jaar hadden we ook een 4de legsels met 3 uitgevlogen jongen. In totaal 368 jonge vogels. Het lukte in beide jaren niet meer veel volwassen vogels te vangen. Dat waren er zo’n 20 die nu ook kleurringen om kregen. Er moeten bij Eastermar e.o. in totaal zo’n 650 Ringmussen met één of meer kleurringen hebben rondgevlogen. Omdat natuurlijk ook sterfte optreedt, is dat aantal alweer lager.

Gegevens verzamelen
Het wekelijks controleren van meer dan 150 nestkasten tussen half april en half augustus kost erg veel tijd. Maar het levert ook veel interessante gegevens op! Bij de gekleurringde vogels gaat het ook om de vraag waar ze o.a. blijven, welke bijdrage ze leveren aan de populatie en hoe lang ze leven. Dat kunnen we niet alleen. We zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van uw informatie. Van de vogels die gemeld worden met kleurringen om. Als de waarnemingsdatum en de combinatie goed aan ons wordt doorgegeven, kunnen wij nagaan waar de vogel is geboren, hoe oud deze is en eventueel waar dat exemplaar eerder ook is gezien. Zulke waarnemingen zijn heel belangrijk voor ons onderzoek. Wij zijn dus heel erg blij met alle medewerking. En jullie/u krijgt van ons alle bekende informatie over de door u doorgegeven vogel.

Gegevens uitwerken
Werken aan dit soort onderzoek vereist een nauwkeurige administratie. Bovendien moeten geregeld de gegevens uitgewerkt en ook gepubliceerd worden. Dat uitwerken helpt om niet alleen antwoorden op de vragen te krijgen. Het houdt ons scherp en stimuleert de samenwerking met andere onderzoekers en belangstellenden waarmee we contact hebben (o.a. met de Rijksuiniversiteit Groningen).

Eerste publicatie
De gegevens die wij tot 1 januari 2016 hebben verzameld, zijn door ons afgelopen winter uitgewerkt. De resultaten hebben we uitgeschreven voor een publicatie. Die verschijnt in het decembernummer in het blad TWIRRE van de Fryske Feriening foar Fjidbiolgy. Wij hebben ook al eens op de facebook pagina van de FFF een oproep geplaatst om uit te kijken naar gekleurringde Ringmussen. Zodra deze publicatie verschijnt, willen we die wel verspreiden. Laat maar weten als u geïnteresseerd bent.

Zegt het voort
Inmiddels hebben we ook op meerdere plekken, samen met het Instituut voor Natuurbeschermingseducatie en de Vogelwacht gastlessen gegeven over de Ringmussen en met de leerlingen van OBS De Bolster nestkasten getimmerd.
Ringmussen komen in nazomer, winter en voorjaar graag op voerplekken eten. Daar zijn ze het beste te controleren op kleurringen. Wij willen ook helpen met het maken en plaatsen van voerplanken/plekken. Bij een aantal mensen hebben wij dat al gedaan.

Waar zijn de Ringmussen
Net als vorig jaar, hebben wij de indruk, verdwijnen de jonge en oude Ringmussen eind juli en in augustus bijna allemaal uit de omgeving van hun geboorteplek. Waar ze dan zijn, weten we (nog) niet. De waarnemingen van gekleurringde exemplaren die we al kregen, tonen echter ook vogels die niet vertrekken. Wij zagen en vingen dit jaar pas begin oktober weer een (helaas ongeringde) vogel. Vanaf half oktober tot nu kregen wij een raamslachtoffer, gekleurringde, vogel uit Eastermar en vingen er eentje bij de Achterwei. Inmiddels zien we ze weer vaker maar nog niet veel.

Wij zijn dus heel benieuwd wat ook u kunt ontdekken. Wij hopen dat u ons veel waarnemingen gaat sturen. Alvast hartelijk dank.

En veel plezier met het waarnemen en tot horens,
Arend Timmerman (a.timmerman@zonnet.nl) en
Germ de Vries (germdevries@planet.nl).